Vrienden van het Diemerbos

ZIENSWIJZE STICHTING VRIENDEN VAN HET DIEMERBOS

welzijn wijkt voor economie

De Vrienden van het Diemerbos hebben kennis genomen van het voornemen van het ministerie van klimaat en groene groei tot het oprichten van een onderstation tussen Diemen en Breukelen inclusief de uitbreiding met leidingenstroken.

De Vrienden van het Diemerbos onderschrijven de zienswijze zoals opgesteld door de Dorpsraad Driemond.  Deze zienswijze van de Dorpsraad voegen wij bij.

In aanvulling daarop hebben de Vrienden van het Diemerbos de volgende bemerkingen.

De analyse.

In de notitie, die ter reactie aan ons is toegezonden wordt uitgegaan van een groeiende energiebehoefte als een natuurwet. De groei van de energiebehoefte heeft echter maatschappelijke oorzaken. Door de economische ontwikkeling wordt de groei van de energiebehoefte aangejaagd. Het terugdringen van de energiebehoefte hoort vooraf te gaan aan maatregelen als in het voorgelegde voorstel worden aangegeven. Wij zijn weinig voorstellen van het ministerie van klimaat en groene groei tegengekomen, die dit deel van de energieproblematiek helpen oplossen.

Het ruimtelijk kader.

De Vier gebieden, die resteren van de eerdere inventarisatie liggen allen in de Diemerscheg. De Diemerscheg maakt onderdeel uit van de ruimtelijke opzet van de regio Amsterdam, waar wonen en werken in lobben worden geconcentreerd en waar groene scheggen aan de bewoners de ruimte gegeven wordt om te ontspannen. In 10 minuten fietsen moeten de bewoners van de lobben in dergelijke groene ruimten terecht kunnen komen.. Het voorgestelde onderstation zal een omvang krijgen van 500 bij 500 meter. De uitstraling zal echter nog vele malen groter zijn. Bestaande onderstations bieden niet bepaald een object voor rust en ontspanning. De verharde infrastructuur, die eerst moet worden aangelegd om het onderstation met de leidingenstroken te ontwikken en vervolgens beheert moet worden voor onderhoud en beheer hebben hun impact op de belevingswaarde van het gebied. De Diemerscheg is toch al een scheg, die zwaar aan kwaliteit heeft moeten inboeten door aanleg en vervolgens verbreding van wegen infrastructuur, de eerdere aanleg van het 380 Kv netwerk, de aanleg van spoorverbindingen (ondermeer door het Naardermeer) en recent nieuwe bebouwing Weespersluis en de Krijgsman. Het realiseren van het voorgestelde onderstation, zal definitief een einde maken aan de kwaliteit van deze scheg en de publieke belangen, die door deze scheg worden bediend. Welzijn wijkt voor economie.

Overige publieke belangen.

Het publieke belang van de scheggen - het welzijn van de bevolking - dat in de eerste helft van de voorgaande eeuw is ontwikkeld heeft aanvulling gekregen van nieuwe publieke belangen, die toen nog niet aan de orde waren.

• Door de klimaatproblematiek met de opwarming van de aarde als belangrijk gevolg biedt de Diemerscheg kansen om andere en ons inziens effectievere bijdragen te leveren aan de oplossingen dan een verdeelstation.
• Er zijn reeds vergevorderde plannen om het waterpeil in het gebied te verhogen. Vervening wordt daarmee tegengegaan, waardoor de uitstoot van broeikasgas afneemt.
• De opwarming van de aarde laat zich goed voelen in de bebouwde gebieden - de lobben. De groene scheggen vervullen daarin een koelende werking. De scheggen zijn de koelkasten van het stedelijk gebied.
• Biodiversiteit is een ander publiek belang waar in de Diemerscheg de laatste jaren veel positieve resultaten zijn behaald. De biodiversiteit is noodzakelijk voor de menselijke biotoop.  Met afnemende biodiversiteit nemen onze bestaansvoorwaarden in gelijke mate af.

Tot slot

De Vrienden van het Diemerbos hebben begrip voor de voorstellen van TenneT. De taak van TenneT is de vraag naar energie te faciliteren: aanbod volgt vraag. Van een ministerie als het ministerie voor klimaat en groene groei verwachten wij meer compassie voor het bredere pallet aan publieke belangen. Het adagium daarbij zou moet zijn vraag volgt aanbod. In 1972 verscheen het rapport van de Club van Rome "Grenzen aan de groei". De lessen uit dit rapport blijken door dit ministerie niet geleerd.

Bijlage

ZIENSWIJZE DORPSRAAD DRIEMOND

Negatieve zienswijze van de Dorpsraad Driemond tegen de plaatsing van een hoogspanningsstation in Amsterdam Zuidoost, Juni 2025

Aanleiding: Nieuwe locatie hoogspanningsstation in Amsterdam Zuidoost

Het ministerie van Klimaat en Groene Groei en TenneT zijn op zoek naar een locatie voor een nieuw Hoogspanningsstation in Amsterdam Zuidoost. Er zijn nog vier zoekgebieden over, allen liggen in niet-industriële gebieden. Dichtbij bewoonde gebieden – Weesp, Driemond, Amsterdam Zuidoost- en natuur. Naar eigen zeggen houdt TenneT rekening met natuurgebieden, cultuurhistorisch erfgoed, recreatiegebieden, industrieterreinen en landbouwgebied. Opvallend hierbij is dat belangen van omwonenden niet genoemd worden. Voor alle zoeklocaties geldt dat veel bewoners en natuur (over)last krijgen van een hoogspanningsstation in de vorm van:

• Gezondheidsrisico’s, met name kinderen kwetsbaar
• Aantasting leefomgeving van bewoners en natuur
• Financiële schade: waardedaling vastgoed

De dorpsraad acht deze schadelijke effecten zodanig groot, dat ze van mening is dat de aanleg van een hoogspanningsstation er niet mag komen in deze vier zoekgebieden. Er zijn immers ook alternatieven in industrieel gebied. Hieronder lichten we dit nader toe.

Gezondheidseffecten electromagnetische straling en geluidhinder

Hoogspanningsstations en hoogspanningskabels stralen elektromagnetische straling uit. De gezondheidsraad vermoedt een verhoogd risico op kanker bij volwassenen en kinderen. Ook het kennisplatform refereert naar onderzoeken die wijzen op een tweemaal zo grote kans op leukemie bij  kinderen in de nabijheid van een hoogspanningslijn. Dit is ook de reden waarom er regels zijn rondom bebouwing en hoogspanningskabels. Voor hoogspanningsstations zijn die er echter niet, maar is een norm gesteld op basis van de Wet geluidhinder die een richtafstand noemt van 500 meter tot gevoelige functies (lees: het hoogspanningsstation). Gezondheidsrisico’s in de vorm van magnetische straling zijn hierin dus niet meegenomen.

Specifiek geldt voor de zoeklocatie in de Diemerscheg/Diemerbos - dat in het gebied langs de Stammerdijk veel gezinnen met kinderen wonen. Ook nabij de gebieden Gaasperplas/Gein en Aetsveld wonen veel gezinnen. Als dorpsraad maken wij ons ernstig zorgen over de gezondheidsrisico’s voor deze gezinnen vanwege de mogelijk kankerverwekkende straling van zowel de hoogspanningskabels als het station.

Daarnaast maakt een hoogspanningsstation geluid. Het is algemeen bekend dat continue lage of hoge bromtonen slecht zijn voor de gezondheid van mensen. De gemeente Amsterdam neemt geluidhinder ook heel serieus en stelt daarom ook een Actieplan Geluid op. Ze erkent dat te veel geluid kan leiden tot overlast, slaapverstoring en gezondheidsproblemen als hoge bloeddruk en hartklachten. Ook om die reden maakt de Dorpsraad zich zorgen over de gezondheid van de mensen die op korte afstand van het te plaatsen hoogspanningsstation zullen wonen.

Aantasting leefomgeving van bewoners en natuur

De aanleg van een hoogspanningsstation tast de leefomgeving van bewoners, recreanten en natuur aanzienlijk aan. In de vorm van horizonvervuiling, geluidhinder, aantasting biodiversiteit en recreatiemogelijkheden. Voor alle zoekgebieden geldt dat bewoners in één klap hun landelijke leefomgeving zien veranderen in een industrieel landschap met permanente geluidshinder en continue blootstelling aan risicovolle elektromagnetische straling.

Specifiek voor zoeklocatie Diemerscheg/ Diemerbos -  een natuurgebied direct naast Driemond en bij het Amsterdam-Rijnkanaal en Diemerbos – tast een hoogspanningsstation de enorme biodiversiteit en leefbaarheid van dit gebied sterk aan. Pal hiernaast liggen twee grote volkstuincomplexen van 415 verblijfstuinen met huisjes: Linnaeus en Frankendael. Geliefde plekken voor bewoners uit de stad en dieren die groen en rust zoeken.  

In 2021 startte de provincie Noord-Holland met de natuurontwikkeling ter versterking van ecologische verbindingen voor dit groen van Natuurnetwerk Nederland. Dit duurde twee jaar en heeft duidelijk zijn vruchten afgeworpen. Het is het meest biodiverse deel geworden van het Diemerbos, aldus de voormalige boswachter en volkstuinbewoners. De openbare groen delen van de volkstuinparken zijn hotspots van biodiversiteit: er wonen vleermuizen, wezels, vossen, lepelaars, steenmarters  en vele andere zeldzame dieren. Ook zijn er meer dan 150 vogelsoorten waargenomen. (tenminste 55 vogelsoorten broeden in dit gebied waarvan 10 soorten op de Rode lijst staan). In de zomer woont een groot deel van de tuinders in de huisjes. Zij doen zelf het ecologisch beheer om de biodiversiteit te ondersteunen en te versterken. In de winter vinden allerlei dieren een beschermde plek op deze volkstuinparken.  

De Dorpsraad maakt zich ernstig zorgen of dit stuk groen nog een veilige en rustige plek zal zijn voor deze mensen en (beschermde) dieren. De plaatsing van een hoogspanningsstation breekt dit stuk mooie, net versterkte natuur af en tast de landelijke omgeving aan.

Financiële schade: waardedaling vastgoed

Plaatsing van het hoogspanningsstation zal leiden tot een aanzienlijke waardedaling van woningen in de omgeving. De aantasting van de leefomgeving en onzekerheden over gezondheidsrisico’s en politieke agenda’s drukken aanzienlijk op de waarde van het vastgoed. Wij verwachten dan ook een reële marktconforme compensatie voor de enorme schade voor omwonenden en vastgoedeigenaren.  

Alternatieven voorhanden

Het hoeft niet zo ver te komen. Een hoogspanningsstation kan ook in een industrieterrein. Daar zijn er legio van in Amsterdam Zuidoost. De dorpsraad werpt hierbij ook de vraag op waarom de uitbreiding van de Diemercentrale niet mogelijk is wegens natuurwaarden. Gelden deze argumenten zwaarder dan die van de nu voorliggende zoeklocaties? Wij vragen Tennet en het Ministerie van Klimaat en Groene Groei te kiezen voor dergelijke alternatieven in een industrieel gebied voor een Hoogspanningsstation. Door wel expliciet rekening houden met de schadelijke effecten voor mens en natuur, zijn zowel de (netto) financiële als maatschappelijke voordelen hoger dankzij een lager risico van schadeclaims (gezondheid, waardedaling) en reputatieschade. Laten we ook niet het gezamenlijk doel uit het oog verliezen: een transitie naar schonere energie tegen acceptabele kosten.

Zienswijze dorpsraad: negatief voor alle vier zoekgebieden

De Dorpsraad is van mening dat de aanleg van een hoogspanningsstation in deze vier zoekgebieden er om de vele genoemde redenen niet mag komen. Een aangewezen locatie hiervoor is een industrieterrein, niet een leefgebied tussen Weesp, Driemond, Diemen en Amsterdam.

De Dorpsraad is sinds meer dan 50 jaar de officiële vertegenwoordiger van Driemond, het aanspreekpunt voor en spreekbuis van de bewoners. Zij beoogt met het indienen van deze zienswijze het welzijn van de bewoners en natuur rond Driemond te dienen.