Aanleiding tot de oprichting van de Stichting Vrienden van het Diemerbos was de drastische subsidiereductie die toenmalig staatssecretaris voor natuur H. Bleker tijdens het kabinet van Rutte 1 het natuurbeheer heeft opgelegd. Hierdoor werd de subsidie die Staatsbosbeheer voor het beheer van het Diemerbos ontving gekort van €500.000,-- tot €50.000,--.  

Het doel van de oprichting was de belangen van de gebruikers bij de wijzigingen in het beheer, die van deze reductie wel uit zouden moeten gaan, zoveel als mogelijk te beschermen. 

Op tal van momenten is de Stichting actief geweest bij ontwikkelingen om het verdienend vermogen van het bos voor de beheerder Staats Bosbeheer te versterken. Zo heeft de Stichting zich actief ingezet  en zet zij zich in voor de (ruimtelijk en ecologisch verantwoorde) plaatsing van windmolens en zonne-energie in of bij het bos. Windmolens en zonnepanelen kunnen het financiële gat voor een belangrijk deel dichten. Ook heeft de Stichting toen dit nog aan de orde was meegedacht bij het toestaan van festivals in het bos. Een beperkt aantal festivals (max. 4) paste in de statuten van de Stichting: meer gebruikers. Gebleken is, dat de festivals zoveel effect op de bodemdaling hebben dat Staatsbosbeheer (terecht) afziet van het verdere toestaan van grootschalige festivals. 

Naast de belangenbehartiging van de gebruikers vormt de netwerkfunctie een belangrijk aandachtspunt in de werkzaamheden van de Stichting. Een groot aantal organisaties zijn betrokken bij het bos. Als gebruikers, beheerders en overheden beter samenwerken staan wij samen sterker.

Er is een breed scala aan ambities, waaraan wij als Vrienden van het Diemerbos een bijdrage willen leveren. In het volgende gaan wij in op hoe wij daar in 2024 verder vorm aan willen geven.

 

Belangenbehartiging van de gebruikers van het Diemerbos was van het begin af het belangrijkste motief om de gebruikers te organiseren. Ook de komende tijd zal belangenbehartiging nodig zijn om de kwaliteit van het bos op orde te laten blijven. Nu de festivals geen kansen meer bieden voor het verdienend vermogen van het bos zal bekeken moeten worden hoe de financiering langs andere wegen verbeterd kan worden. De beheerskosten voor het bos moeten wel opgebracht worden. Voor een goede ontwikkeling van de natuur zal het rijk de bezuinigingen terug moeten draaien. Dat is meer dan boeren compenseren voor het beperken van nitraatvervuiling. Dat is ook natuurbeheer door natuurbeheerders beter te financieren. Met de Milieufederatie Noord-Holland gaan wij in 2024 in gesprek, hoe wij tot een krachtige lobby kunnen komen.

De mogelijkheden voor een commercieel verdienmodel blijken nog steeds beperkt. Met de corona pandemie en de ontwikkeling in het denken over de maatschappelijke ontwikkeling i.c. de rol van de overheid daarbij, een overheid die niet terug moet treden, maar die leiding moet nemen en op moet treden, wordt duidelijk, dat de overheid een belangrijker rol hoort te spelen bij de ontwikkeling en het beheer van functies die belangrijk zijn voor het welzijn van de bevolking. De ontwikkeling en het beheer van groen maakt daar onderdeel van uit. De natuur is niet een linkse hobby noch een rechtse. Een goede ontwikkeling van de natuur is een publiek belang - ons aller belang

Netwerkbeheer

Tal van organisaties zijn betrokken bij het bos. Staatbosbeheer als eigenaar, de gemeenten Diemen en Amsterdam als bevoegd gezag van het gebied. De politie als handhaver van de Wet en regelgeving. De bestuurlijke Stuurgroep Diemerscheg en de ambtelijke projectgroep, Hoogheemraadschap AGV zijn de beheerspartners. Daarnaast is er een netwerk van gebruikers zoals de Diemer Cross, IVN Diemen, Scouting Diemen, verschillende maneges, volkstuinverenigingen, enz.

De Vrienden van het Diemerbos zien het als onderdeel van hun doelstellingen om de netwerken, die formeel en informeel bestaan met elkaar te verbinden. 

Via onze website en onze facebookpagina onderhouden wij het contact met het netwerk. Indien daar aanleiding toe bestaat dragen wij evenals in voorgaande jaren schriftelijk bij aan beleidsontwikkelingen.

In 2024 zullen wij voortgaan met de overleggen met de verschillende belangenorganisaties om te ontdekken welke wensen en verwachtingen er zijn en hoe wij met elkaar het bos nog aantrekkelijker kunnen maken. Daarnaast houden wij ons bestuurlijke netwerk in stand.

Evenementen

Na de Corona pandemie zijn bijeenkomsten zoals de Vriendendag, de lichtjeswandeling, de vogelexcursie weer opgepakt . Wij hopen dat er in 2024 geen nieuwe narigheid roet in het eten gaat gooien bij de organisatie van dergelijke activiteiten.

Op initiatief van de Vrienden van het Diemerbos zijn in 2021 in samenwerking met de Omval en House of Bird en Daarom Diemen kleinschalige evenementen uitgevoerd. In 2021 heeft dit geleid tot een pilot met een tweetal jeugdvoorstellingen (sprookjes). Wij hebben met elkaar vastgesteld dat dit een groot succes was. In 2022 en 2023 zijn eveneens sprookjesvoorstellingen uitgevoerd. De ervaringen hiermee bieden goede vooruitzichten om bij House of Bird het aanbod aan voorstellingen in 2024 te verbreden.

De groene metropool

Bij onze viering van het eerste lustrum in 2018 werd De Groene Metropool als thema gekozen. Overtuigende inleidingen gaven een scherper beeld van wat onder De Groene Metropool verstaan kan worden en tot welke acties dit aanleiding kan geven. De verdere ontwikkeling van de Diemerscheg maakt onderdeel uit van de ambities van de  Groene Metropool. Het Diemerbos maakt weer onderdeel uit van de Diemerscheg. Door het verbinden van de relevante groene gebieden aan elkaar ontstaat een gebied, waar de natuur zich robuust kan ontwikkelen en waar een groter gebied voor groene recreatie beschikbaar komt. In een discussie met vertegenwoordigers van gemeenteraden uit betrokken gemeenten bleek een groot draagvlak om na de verkiezingen van maart 2018 met elkaar samen te werken aan de realisering van dit project.

Bij de raadsverkiezingen in 2022 was de verdere ontwikkeling van de Diemerscheg  en het bredere perspectief van de Groene Metropool wederom een belangrijk thema. Het gaat niet snel, maar er is wel voortgang. De door de raden van Amsterdam en Diemen vastgestelde omgevingsvisies bouwen voort. Het komt er nu op aan de uitvoering van alle geformuleerde ambities tot een succes te maken. De financiële en organisatorische randvoorwaarden zijn daarbij cruciaal. Wij houden de vinger aan de pols. Een thema dat wij voor 2024 agenderen is het versterken van de bestuurskracht om de gedeelde ambities te realiseren. 

 

In het ruimtelijk beleid worden afwegingen gemaakt tussen een groot scala aan maatschappelijke vraagstukken, die een ruimtelijke relevantie hebben. Eén van die belangen is de natuur. Natuur is de ruimte die de rijke schakering aan soorten planten en dieren nodig hebben om zich te ontwikkelen. De soorten kunnen alleen bestaan in hun onderlinge evenwicht. De menselijke soort is één van die soorten. Voor de ontwikkeling van de menselijke soort is soortenrijkdom een noodzakelijke voorwaarde. In 2022 was soortenrijkdom - of met andere woorden biodiversiteit - het leidende thema. Stadsecoloog Geert Timmermans heeft in april een inleiding gegeven en 5 groepjes zijn aan de slag gegaan om te onderzoeken welke betekenis het Diemerbos (en de Diemerscheg) voor 5 geselecteerde  soorten hebben (de bever, de ringslang, het oranjetipje, de mol en de havik) hebben.

De biotoop van de menselijke soort en de betekenis van biodiversiteit is dermate relevant, dat wij ook voor 2023 dit thema als leidend hebben benoemd. In een startnotitie hebben wij de complexiteit en de vraagstelling verder uitgewerkt. Het thema biodiversiteit blijk uitermate ingewikkeld. In 2024 zetten wij onze werkzaamheden voort. Het doel is te komen tot een manifest, waarbij bewonersorganisaties hun wensen met betrekking tot biodiversiteit aan de betreffende volksvertegenwoordigingen kenbaar maken. Wij zullen hiervoor een werkgroep vormen, die op basis van natuurwaardekaarten en na raadpleging van deskundigen beleidsopties formuleert.

 

In het land is de discussie over de Regionale Energie Strategieën (RES) in volle gang. Het standpunt van de Vrienden van het Diemerbos is dat deze discussie niet alleen over het plaatsen van windmolens en zonnecellen mag gaan, maar dat deze discussie een sluitstuk moet zijn van het pakket aan maatregelen, dat genomen kan worden om het gebruik van energie terug te dringen. Beperken van energiegebruik is daarbij de schakel, die voorafgaat aan vervangen van fossiele brandstof door stromingsenergie. Isolatie van woningen, het beperken van vervoersbehoeften, het terugdringen van de intensieve veehouderij zijn voorbeelden van terugdringen van energiebehoefte. Als alle maatregelen daarvoor genomen zijn kan stromingsenergie in de plaats komen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Het plaatsen van windmolens en zonnecellen zal dan getoetst moeten worden aan ecologische inpasbaarheidcriteria. Hinder voor omwonenden maakt onderdeel uit van dat toetsingskader. In 2024 zullen wij deze positie blijven bepleiten.

 

Er worden veel initiatieven genomen om leuke dingen in het bos te doen. Hierdoor neemt de bekendheid met het bos toe. Wij zien het als onze taak om de activiteiten naar buiten toe te communiceren en daarmee bij te dragen aan de bekendheid en het succes van die evenementen (Diemer Cross, activiteiten IVN, Scouting). 

Het ontwikkelen van eigen activiteiten past niet echt in de doelstellingen van de Stichting. Wel hebben wij in de loop der jaren initiatieven genomen voor een beperkt aantal activiteiten zoals hiervoor al genoemd. In 2024 willen wij hiermee verder gaan. De activiteiten blijken een goede motor te zijn voor ontmoeting en netwerken.

De website en de facebookpagina bieden goede mogelijkheden om de activiteiten te helpen promoten en verslag te doen van onze resultaten. Het versterken van de operationaliteit van met name de website is daarvoor een voorwaarde.

 

De organisatie van de Stichting is op zich altijd een verbeterpunt. Het kan altijd beter. Dus moet het anders. Het bestuur kan wel worden versterkt met extra menskracht Met een korte onderbreking wordt het voorzitterschap op interim-basis behartigd. Voor de organisatie is het beter als het voorzitterschap wordt behartigd door een vaste voorzitter, die bekendheid en draagvlak heeft bij de gebruikers van het bos in hun diversiteit. Deze randvoorwaarde blijft een belangrijk aandachtspunt zeker nu de secretaris van de Stichting eind 2023 afscheid neemt

 

De eerste 2 jaren van de Stichting zijn financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Diemen en het stadsdeel Amsterdam Zuidoost. In 2014 heeft het bestuur besloten niet langer van deze faciliteit gebruik te willen maken. De Stichting wilde onafhankelijk kunnen opereren en de schijn van belangenverstrengeling tegengaan. In de afgelopen jaren hebben wij door incidentele bijdragen van derden financieel kunnen functioneren. Vanuit de gemeente Diemen is een aantal keren de suggestie van een structurele subsidie naar voren gebracht. Wij hebben dat aanbod graag overgenomen. Dit betekent dat een deel van onze werkzaamheden de laatste jaren weer door de gemeente worden gefinancierd. Voor het verwerven van de overige middelen zullen wij ook in 2024 een beroep doen op onze achterban.

 

In tijd uitgezet komen wij tot de volgende jaarplanning

maandelijks Bestuursvergadering

januari Zon en wind (MER)

januari Milieufederatie Noord Holland

maart Daarom Diemen

maart PH Weesp

april PH Diemen

mei Overleg met projectgroep

mei Vogelexcursie

juni Licht maken (wandeling bij zonsopgang)

juli Bos in beeld (schilderen / fotograferen)

september PH Weesp

september Vriendendag 

december Lichtjeswandeling

 

Doel beleidsdocument / petitie

Kansen en bedreigingen voor de biodiversiteit in het bos / de scheg / de Groene Metropool

Beleidsopties voor versterking van de biodiversiteit. 

Opzetten van een werkgroep.

Verzamelen natuurwerkkaarten

Raadplegen deskundigen.

Trekker Paul  / Volkstuinders.

 

Agendavorming

Scannen van websites en facebookpagina's en doorgeven op eigen website en facebookpagina

Lourens.

 

 

13 December 2023

Bestuur Stichting Vrienden van het Diemerbos.